DAGBOEK 28 oktober 2004

Onze oppas heeft een huis gekocht en kan onze bank goed gebruiken. Wat een mooie bestemming. Elio is helemaal blij. Het is achteraf gezien heel goed geweest dat de bank nog een tijdje in de kamer heeft gestaan. We hebben afscheid kunnen nemen.


TROOSTBOEK Contrapunt - Anna Enquist

Gisteren mocht ik bij de première van Contrapunt zijn.
Wat een mooi toneelstuk! En wat een herkenning...
Ik was erdoor geraakt.

Daarom vandaag een recensie, overgenomen van Musicalsites.

Na een veelbelovende perspresentatie enkele weken geleden, beleefde het muzikale toneelstuk Contrapunt nu haar première in de Leidse Schouwburg. De verwachtingen werden overtroffen, want het was een indrukwekkende voorstelling, met een geweldige cast en meeslepende muziek.


Contrapunt, naar het gelijknamige boek van Anna Enquist, gaat over een moeder die achterblijft en terugkijkt op het leven van haar dochter nadat deze om het leven is gekomen. De rusteloosheid slaat toe: “Wat als..?” Om niet te verdrinken in haar gedachten en grote verdriet, gaat ze aan de slag om de Goldberg-variaties van Bach onder de knie te krijgen. Herinneringen aan de dochter, maar ook Bach komen tot leven en zijn een leidraad om haar weg in het leven weer te vinden.

De gehele voorstelling genieten we van het mooie natuurlijke spel van Janke Dekker als moeder, Nienke Römer als de dochter en Loek Peters als Bach. Woede, verdriet en blijheid komen samen als de moeder tijdens het nu met Bach de stukken instudeert en tegelijkertijd terugkijkt op het leven met haar dochter, wat ons brengt in het toen, waarin duidelijk wordt dat je als moeder af en toe sommige dingen van je kind niet weet. Moeder en Bach zitten in twee verschillenden tijdperken, maar zoals we gaandeweg merken, wel in hetzelfde schuitje, waarbij de vraag past: Waren ze een goede ouder?

Janke Dekker (o.a. Evita, Carmen, Footloose, Kruistocht in Spijkerbroek, Oorlogswinter) speelt vol overgave haar moederrol, maar tegelijkertijd speelt zij ook live enkele delen van de Goldberg-variaties. Niet de makkelijkste opdracht, vandaar dat het geniaal is om te zien hoe ze dat regelmatig ‘even’ doet tijdens de voorstelling. Grote woede, wordt klein verdriet en daarna weer lol met de dochter, allemaal zeer mooi gespeeld.


Nienke Römer (o.a. Rozengeur en Wodka Lime, Verborgen Gebreken, All Stars) speelt een eerlijke, pittige en ook hartverwarmende dochter die zielsveel van haar moeder houdt, maar haar af toe ook even goed op de plaats kan zetten. De dialogen met haar moeder zijn heel naturel en herkenbaar en precies zoals je een moeder-dochterrelatie voor zou kunnen stellen. Zingen was voor de dochter erg belangrijk in haar leven, daarom hoor je Nienke enkele stukjes zingen van het nummer Nature Boy van Nat King Cole, wat ze niet onverdienstelijk doet.

Loek Peters (o.a. Kauwboy, De Eetclub, Penoza, Tony Tien) knalt er in als Johann Sebastian Bach en is een vrij strenge leermeester voor de moeder. Tegelijkertijd merk je ook dat de moeder soms een beetje door de harde kant van Bach heen prikt. Gaat hij veelal bulderend en soms met een humoristische touch door de voorstelling, hij heeft ook enkele rustige, kleine momenten waarin je merkt dat hij ook ergens mee kampt en daar vindt hij een mooie balans in qua spel.


Het decor is zo gemaakt dat alles zich in één ruimte, de huiskamer, kan afspelen en dat wat er buiten gebeurt wordt verteld aan de hand van geluiden, licht en of muziek. De vleugel heeft natuurlijk een prominente plek in het decor, maar ook de wanden van de huiskamer hebben een extraatje; deze zijn doorschijnend op de momenten dat Bach zijn mening laat horen, maar niet op het toneel aanwezig is. Ook aan de kleding is gedacht. Bach draagt zijn beroemde pak en de dochter wordt gekleed in fleurige kleding, net als de spring-in-‘t-veld die ze was. De moeder draagt aan het begin slobberkleren, maar gaandeweg als ze zich sterker voelt worden, verandert ook haar kleding met haar mee. Het is mooi om te zien dat de moeder in de tweede akte dezelfde kleur draagt als de kleding van de dochter, maar tegelijkertijd ook een zelfde stijl broek draagt als Bach. Zo komen ze allemaal samen in één en zie en hoop je vooral dat de moeder op het punt staat zich weer sterker te voelen na haar prestatie met de variaties en haar grote verlies.

Samenvatting van de première (waarin ik ook nog aan het woord kom):



verslag: Rosalie Kyvon
foto's: Wim Lanser

Aantekening 15 januari 2020: de recensie is niet meer op internet te vinden.



DAGBOEK 21 oktober 2004

We hebben een nieuwe bank gekocht. De oranje bedbank uit de woonkamer had zijn beste tijd gehad. Hij heeft nooit echt lekker gezeten; was veel te laag en te breed. Sliep daardoor overigens wel heerlijk. En dat was al die jaren de reden om hem te houden. De nieuwe tweedehands bank is van leer, een stuk kleiner en heel erg bruin. We moeten er enorm aan wennen.

De oude bank staat in een hoek van de kamer te wachten op een volgende eigenaar. We vinden hem ineens prachtig van kleur, heel gezellig en vooral heel erg 'ons'. Het is een bank met een verleden. Peter heeft hem gekocht toen we een tijdje uit elkaar waren. Daarna werd het ons bed. En daarna heeft Elio er zijn jonge kinderjaren op doorgebracht; televisie kijkend, spelen, klimmend, springend, uitziekend, alleen, met vriendjes en later eindeloos vaak met Justin.

Justin is erop geboren.

Die bank moet dus weg. Elio heeft het er moeilijk mee. Waarom precies? Ik ga bijna twijfelen of we dit wel moeten doorzetten. Terwijl het toch maar materie is.



INTERVIEW met de moeder van Kobie THEMA : schuldgevoel

Ik voel me niet schuldig over wat er is misgegaan. Dat staat los van de bevalling. We hadden het niet kunnen voorkomen. Het is 'gewoon' een ziekte. Ik ben zelfs blij dat we het vooraf niet geweten hebben. Dan hadden we haar niet bij ons mogen houden. Nu hebben we toch nog tien uur van haar kunnen genieten.

Wel heb ik me zeker een jaar schuldig gevoeld over de chemotherapie. Wij hebben dat toegestaan. Ze heeft zo geleden. Ik heb een paar grimassen op haar gezicht gezien... Dat was pijn. Ik heb de verantwoordelijkheid uit handen gegeven. Het ging snel, we hadden geen tijd om erover na te denken. Waarom heb ik niet gevochten om haar dat lijden te besparen?

Nu begrijp ik dat beter. Ik had die beslissing nooit kunnen nemen. Dit inzicht kwam toen we moesten bepalen of onze oudste dochter een jaar langer in haar klas zou blijven. Ik vond het zo moeilijk! Als ik dit al niet kan overzien, hoe had ik dat bij Kobie dan wel gekund?


Fragment uit het interview met de moeder van Kobie, gehouden op 24 juli 2012. 
Drie dagen na haar geboorte bleek Kobie leukemie te hebben. Ze is in 2010 overleden, 17 dagen oud.

TROOSTBOEK The top five regrets of the dying - Bronnie Ware

She was philosophial too about losing her little girl. Tonia had died of leukemia at eight years old. "Losing a child is as bad as everyone says it is. No parent should have to experience it. But they do you know, all over the world, every single day. I am merely one of many." I listened and appreciated the peace that came from her, as she discussed her daughter. "I am glad for her that she didn't suffer for too long. I believe she came into my life to teach me the joy of unconditional love. Since then I have been able to give that to others, even without being related to them. Dear Tonia, my dear little angel."

The memories had faded from being clear pictures in her mind, but had not diminished at all in her heart. Pearl's love for her daughter was as strong as ever. Love doesn't die, she told me joyously. She went on to share how life had been difficult for some time after Tonia's passing, taking quite a few years for the wheels to start turning again properly. But she didn't ever see herself as a victim. Although she knew the pain of losing a child and wouldn't wish that on anyone, she'd also known the joy of having a child, which as she pointed out, not everyone has such opportunity to.

We agreed there is always a gift in any challenge. "People play the victim forever," she continued. "But who are they kidding? They are only robbing themselves. Life doesn't owe you anything. Neither does anyone else. Only you owe yourself. So the best way to make the most out of life is to appreciate the gift of it, and choose not to be a victim."




(bladzijde 80 - 81)
Hay House, 2011, ISBN 978 1 84850 999 3