GASTBLOG van de moeder van Sarah

Goddank, ik sta niet alleen. Zonder uitzondering hoor ik anderen mijn gevoel verwoorden. Aan het overlijden van een kind is géén plekje te geven. Voor dingen zijn plekken te vinden. Een boek kun je in de kast zetten. Een kind niet. Een kind is géén ding! Ook niet als het dood is. Mijn verdriet krijgt geen plekje, maar is een deel van mijn leven. Het is er, en zal er altijd zijn.

Een paar jaar na het overlijden van mijn dochter en twee levende dochters rijker, is de plekjesvraag voor veel mensen blijkbaar indirect al beantwoord. De vraag is vervormd naar: 'Je hebt het nu zeker wel een plekje kunnen geven?' Lees: met twee nieuwe dochters erbij. De aanname dat  mijn levende kinderen een vervanging zijn van mijn overleden kind, is al even goed bedoeld en voor mij toch weerzinwekkend tegelijk. Je kunt mij niet opstandiger krijgen. Als je moeder is overleden, is het toch niet alsof ze nooit heeft bestaan? Of gaat je vader ineens je moeder zijn?

In de stapels boeken die ik lees over verdriet en rouw vind ik herkenning in de woorden van de Vlaamse klinisch psycholoog Manu Keirse. "Mensen willen dat verdriet op een bepaald moment over is. Ze zitten vast aan het beeld dat verdriet moet worden losgelaten, het een plekje moet worden gegeven, het verwerkt moet zijn. Maar verwerken heeft niets te maken met loslaten en 'het is nu over en voorbij'. Verwerken heeft te maken met anders leren vasthouden. Verdriet gaat met je mee door je verdere leven heen. Zoals de schaduw je overal volgt."


Gastblog van de moeder van Sarah, Léonie de Boer. Enkele alinea's uit het verhaal dat Léonie schreef
voor het tijdschrift Red, nummer 1, 2013.

Sarah is in 2006 een aantal dagen na haar geboorte overleden. Ze heeft een oudere broer en twee jongere zusjes. 



INTERVIEW met de moeder van Michaël THEMA : heb je kinderen?

Als ze mij vragen hoeveel kinderen ik heb, zeg ik: 'Mijn zoon is zestien.' En dan wacht ik op wat er komen gaat. Soms reageert de ander met: 'Wat leuk, ik heb een dochter van die leeftijd!' en gaat het gesprek verder. Als er geen reactie volgt en het stil blijft, moet ik kiezen: ga ik het vertellen of niet? Dat hangt eigenlijk vooral af van de energie die er tussen mij en de ander is. Je legt wel wat neer bij iemand, het is een zwaar onderwerp. Staat de ander ervoor open? Als dat niet zo voelt, ga ik dit stuk van mij niet delen. Je houdt vaak rekening met anderen. Maar het is ook uit zelfbescherming. Ik word er alleen maar verdrietig van als iemand er niets mee kan. Natuurlijk speelt de situatie ook mee. Op een netwerkborrel zal ik het niet zo snel vertellen.


Fragment uit het interview met de moeder van Michaël, Esther van Beek, gehouden op 28 maart 2013. Michaël is in januari 2000 doodgeboren. Zijn broertje was toen drieënhalf jaar oud.



GASTBLOG van de moeder van Cato

Hoe gaat het?

Tja, hoe gaat het... ik heb er eigenlijk nog steeds geen idee van.
Het gekke is dat je hele referentie weg is, snap je wat ik bedoel?
Het blijft zo onwerkelijk. Maar goed, ik las in jouw herinnering, die een tijdje terug op je blog stond, dat je je soms nog steeds verbaast over wat er gebeurd is: gaat dit over mij, gaat dit over ons? Dat gevoel van verbijstering dat zoiets 'zomaar' gebeurt, dat zal wel niet weg gaan.

We zijn uitgenodigd voor een herdenking in het AMC. Ik ga er niet naartoe. Ik kan Cato niet gaan herdenken op een plek waar haar zoveel geweld is aangedaan. Zelfs al was dat allemaal met de beste bedoelingen. Ik zou ook liever zien dat ze helemaal van haar 'afblijven'. Maar mijn man wil er wel naartoe, dus nou ja...

Ik ga ook eigenlijk nooit naar haar graf. Terwijl ik eerst dacht dat die plek me troost zou bieden. Soms voel ik me daar een beetje schuldig over. Maar voor mij is Cato daar helemaal niet. Ze is ook helemaal niet 'weg', ze is juist heel aanwezig! Al is het niet op de manier die ik zou willen. Ik kan die 'aanwezigheid' op de één of andere manier niet rijmen met het graf. Ik wil daar niet zijn.

Mijn man gaat er twee keer per dag naartoe. Het ziet er prachtig uit, vol bloemen. Ik kan er niet eens toe komen om de foto's die ik er gemaakt heb van mijn toestel af te halen om ze te mailen naar degenen die hebben geholpen met het maken van de steen en het mozaïekwerk. Tegelijk ben ik wel blij dat mijn man het zo mooi heeft gemaakt en er voor zorgt.


Cato is in augustus 2012 overleden aan een zeldzame ziekte die zich
enkele maanden eerder openbaarde. Ze is zeven jaar geworden.




GASTBLOG van de moeder van Martijn

In het voorjaar van 2003 bleek dat Martijn leukemie had. Zware chemobehandelingen en een beenmergtransplantatie brachten geen genezing. Wij moesten leren omgaan met de wetenschap dat we op korte termijn afscheid zouden moeten gaan nemen van ons lieve zoontje en broertje. Vanaf dat moment stond de kwaliteit van het leven van Martijn voorop. Nu er geen ziekenhuisopnames meer kwamen, gingen we leuke uitstapjes maken, waaronder een zogenaamde politiedag. Als bedankje daarvoor maakte Martijn een verftekening met een prachtige zon. Van dit zonnetje hebben we later een sticker laten maken. Altijd als we post versturen namens ons gezin, plakken we het zonnetje erbij.


Vorig jaar, op de gedenkdag van Martijn, kreeg ik van goede vriendin Jolande een afdruk van het zonnetje in zilver. Dit hangt sindsdien aan een ketting, samen met een hartje van keramiek. Heel mooi. Op deze manier draag ik Martijn altijd dicht bij me, zonder dat het heel opvallend is.




                             

Jolande van Erp maakt sieraden. Een cursus zilverklei in Londen inspireerde haar om afdrukjes in zilver te maken en deze te verwerken in haar sieraden. Ze wilde de moeder van Martijn een herinneringscadeau geven en maakt daarvoor een afdruk van het zonnetje in zilver. Jolande heeft een webwinkel: Yolandesign.


Martijn is in maart 2004 overleden aan leukemie. Hij is bijna 5 jaar oud geworden. 
Zijn oudste broertje was toen 6 jaar. In april 2005 is zijn jongste broertje geboren.

(de tekst is bewerkt door Lizzy de Wilde)