In het boek Verschil mag er zijn van Martine F. Delfos, las ik een interessant antwoord op de eerste vraag: hormonen. Het overlijden van je kind is een zeer stressvolle gebeurtenis. Stress is in feite de toestand waarin men zich in geval van gevaar bevindt. Bij gevaar wordt in de hersenen een signaal afgegeven tot het produceren van (stress)hormonen en ontstaat in het lichaam een keten aan reacties. En dat heeft weer effect op ons gedrag. Mannen en vrouwen verschillen cruciaal op dit punt! Als je dit weet, kun je anders gaan handelen en elkaar aanvullen in plaats van afstoten en misschien een echtscheiding voorkomen.
Ik heb een paar alinea's uit het boek overgenomen en een paar stukjes samengevoegd. Neem even de tijd om ze te lezen, het is de moeite waard!
Stress drijft mannen en vrouwen uit elkaar
Wanneer mensen een belangrijke stress meemaken, vertonen ze hun voorkeursgedrag sterker. Dat betekent in een relatie dat het gedrag heel verschillend kan zijn onder verschillende omstandigheden. Door dit verschil in handelen van mannen en vrouwen bij stress serieus te nemen, kunnen we een aantal problemen tussen mannen en vrouwen beter begrijpen. We zien dit patroon (versimpeld tot: werken versus praten) vaak ontstaan wanneer mannen en vrouwen zich in stressvolle situaties bevinden. De meest pijnlijke daarvan is misschien wel het verlies van een kind, waarschijnlijk de zwaarste rouw die een mens kent. Het risico voor echtscheiding blijkt in deze situatie zeer groot. De aanleiding voor de scheiding is het uit elkaar drijven van mannen en vrouwen door de aard van hun reactie op de pijn van het verlies. Vrouwen nemen het mannen kwalijk dat zij in het werk 'vluchten' en niet meer over hun kind praten.
Vrouwen kunnen vaak onvoldoende inzien dat werken een - zinvolle - strategie is voor de man om zijn pijn om het verlies te verlichten, zoals voor de vrouw het praten deze functie vervult. Het zijn twéé oplossingen voor het probleem, en niet één. In feite is het zelfs zo dat het twee stukjes zijn die samen de puzzel kunnen leggen.
Het is belangrijk om oog te hebben voor het feit dat het mannelijke gedrag ook een strategie is om niet ziek te worden, terwijl het door vrouwen vaak vertaald wordt als egoïstisch bezig zijn met hun eigen wensen, de vrouw in de steek laten en het verlies vergeten.
Mannen zeggen over hun vrouw in dergelijke situaties vaak: Ze blijft erover bezig, ze blijft erover praten, dat is niet goed, daar wordt ze ziek van. En hij heeft gelijk. De vrouw wordt ziek omdat het praten zittend gebeurt en er te weinig adrenaline wordt omgezet, die de man met zijn activiteiten wel omzet. De vrouw zegt: Hij vlucht in zijn werk; hij komt zichzelf nog wel tegen. En ook zij heeft gelijk. De man 'gebruikt' de adrenaline door zijn werken, maar hij bewerkt ondertussen niet het probleem en zo wordt hij overvallen wanneer hij door omstandigheden (werkeloosheid, pensioen) niet meer kan werken. De stress komt dan onbewerkt bloot te liggen en binnen korte tijd wordt de man vaak ernstig ziek.
De vrouw kan de man leren om woorden te vinden voor zijn gevoelens en deze zo te kunnen verwerken. De man kan de vrouw leren niet ziek te worden door in beweging te komen, iets te gaan doen en niet te blijven zitten. Afwisselend elkaars sterke kanten gebruiken, zorgt ervoor dat je een probleem beter het hoofd kan bieden. Als ergens de schoonheid van het verschil bestaat dan is het wel daar waar mannen en vrouwen met elkaar leven en traumatische ervaringen het hoofd moeten bieden. Maar juist omdat ze zo verschillend zijn, hebben ze vaak niet in de gaten hoe aanvullend ze op elkaar zijn en drijven de verschillen mannen en vrouwen nodeloos uit elkaar.
Korte uitleg van het angstmodel en de rol van hormonen
Mannen en vrouwen verschillen in de wijze waarop ze met angst omgaan. Angst is een krachtige emotie en een reactie op gevaar. In de hersenen wordt bij gevaar een signaal afgegeven tot het produceren van hormonen en zo ontstaat in het lichaam een keten aan reacties. Het angstmodel gaat uit van een samenhang tussen het signaal gevaar, de emotie angst, de gedragingen agressie en depressie en de hormonen testosteron en adrenaline.Angst en stress zijn met elkaar verbonden
In een reactie op angst kan de mens gaan handelen of niet-handelen. Handelen kan een fysieke activiteit zijn, maar ook een constructieve gedachte. Handelen leidt tot angstafname, niet-handelen tot angsttoename. De extreme vorm van handelen is agressie en de extreme vorm van niet-handelen is depressie. Het is hier dat verschillen tussen mannen en vrouwen, gebaseerd op hormonen, zichtbaar worden. Wanneer er actie wordt ondernomen, neemt de angst af, omdat de stresshormonen gebruikt worden. Zo simpel is het. Iets doen helpt altijd om de angst te verminderen. Actie geeft angstafname, het reguleert de verhouding adrenaline - testosteron. Elke activiteit doet de angst afnemen: (hard)lopen, opruimen, ijsberen, ruziemaken, zingen, schilderen of stofzuigen, alles helpt als je maar wat doet.Omdat mannen makkelijker beschikking hebben over testosteron zullen ze eerder de neiging hebben - fysiek - te handelen. Hun voorkeursgedrag is oplossingsgericht bezig zijn, van fysiek handelen tot een oplossing vinden voor het probleem. Vrouwen zullen zich eerder hulpeloos voelen, vieligheid zoeken en een ander inschakelen bij gevaar. Dit verklaart ook (kort door de bocht) de grotere kans dat mannen agressief gedrag gaan vertonen en vrouwen angstig en in het verlengde daarvan depressief worden.
Verschil mag er zijn, Martine F. Delfos, Uitgeverij Bert Bakker, 2008
Geen opmerkingen:
Een reactie posten